De gemeente had in 2020 geen verbod op vakantieverhuur mogen invoeren in bepaalde wijken in de binnenstad. Daarmee geeft de Raad van State het Amsterdamse college, dat in hoger beroep was gegaan na een eerdere uitspraak, een gevoelige tik op de vingers.
Tim Wagemakers en David Hielkema 31 mei 2023, 11:00
Het was een uitspraak waar reikhalzend naar werd uitgekeken. Nadat de gemeente eerst door de rechter was teruggefloten over haar wens om in bepaalde stadswijken vakantieverhuur te verbieden, veegt de Raad van State na hoger beroep het in 2020 kortstondig ingevoerde verbod wederom van tafel.
De hoogste rechter spreekt van een onevenredige maatregel. ‘Het college had eerst moeten onderzoeken of minder vergaande maatregelen genomen konden worden om het beoogde doel te bereiken. Niet is gebleken dat het college dit heeft gedaan.’
Amsterdam Gastvrij
In 2020 wilde toenmalig wethouder Laurens Ivens een verbod invoeren op vakantieverhuur in het Wallengebied en het zuidelijk deel van de grachtengordel. Het idee was daarmee overlast van toeristen tegen te gaan en de leefbaarheid van de binnenstad te vergroten.
Maar zijn maatregel in 2020 om dit in te voeren in het Wallengebied en het zuidelijk deel van de grachtengordel kon op forse kritiek rekenen van belangenvereniging Amsterdam Gastvrij, die een rechtszaak aanspande en won. De maatregel van de gemeente was namelijk gebaseerd op de Huisvestingswet, maar volgens de rechter bood die wet de mogelijkheid van een verbod helemaal niet.
Kleine opening
De gemeente ging in hoger beroep en krijgt opnieuw kritiek op de maatregel, al biedt de Raad van State wel een kleine opening door te stellen dat de Huisvestingswet wel degelijk ruimte biedt voor een verbod. ‘Dat mag alleen als daarvoor goede redenen zijn, die verband houden met het doel en de strekking van de Huisvestingswet. Daarom had het college van b. en w. eerst moeten onderzoeken of minder vergaande maatregelen genomen konden worden om het beoogde doel te bereiken.’
Daarmee wordt gedoeld op bijvoorbeeld het instellen van een maximum aan het aantal vergunningen in een gebied of het verbieden via een bestemmingsplan. Mocht de gemeente in de toekomst opnieuw een verbod willen instellen dan moet eerst worden aangetoond dat alle andere minder vergaande maatregelen eerst zijn geprobeerd.
Strenge regels
Vakantieverhuur via bijvoorbeeld Airbnb is in Amsterdam aan strenge regels gebonden. Zo mogen kamers of appartementen alleen verhuurd worden met een vergunning en is er een maximum van dertig dagen. Er worden flinke boetes uitgedeeld bij overtreding van de regels: verhuren zonder vergunning levert bijvoorbeeld een boete op van 8700 euro.
De gemeente laat weten de uitspraak te gaan bestuderen en te gaan bekijken wat dit betekent voor het beleid tegen illegale verhuur en woonfraude.
“Het is nauwelijks te begrijpen waarom de gemeente in hoger beroep gegaan is”, zegt Maarten Bruinsma van Amsterdam Gastvrij, in een eerste reactie. “Dit was een onnodig en kostbaar experiment, dat de geloofwaardigheid van de gemeente geen goed heeft gedaan.”
